Als je aan duiken denkt, dan denk je misschien niet direct aan België. Toch biedt België volop mogelijkheden om van de duiksport te genieten. SnorkelenDuiken.nl sprak met Dion D‘Hoop, voorzitter van de Belgische duikfederatie VVW-Duiken (Vlaamse Vereniging voor Watersport) over duiken in België. Dion duikt zelf al vanaf 1978 en is in het bezit van het brevet Master Instructor 3* en is instructeur in verschillende specialty’s zoals ijsduiken en droogpakduiken. Tevens zetelt hij als kernlid bij de Commissie Opleiding waar de duikopleidingen en vorming van instructeurs uitgestippeld wordt.
Dag Dion, is VVW-Duiken de Vlaamse NOB?
VVW-duiken kan je inderdaad beschouwen als de NOB (Nederlandse Onderwatersport Bond), maar dan in het klein. Wij werken samen met de NOB voor wat betreft de uitwisseling van ideeën en het gebruik van hun cursusboeken die zeer aantrekkelijk en goed gedocumenteerd zijn.
VVW-duiken is een duikfederatie die voornamelijk duikclubs uit het Vlaanderen huisvest. In totaal bestaat VVW-Duiken uit 31 verenigingen met een 1200 leden. Het doel van de vereniging is uiteraard de mensen de kans bieden om op een veilige manier de duiksport aan te leren en te beoefenen. Ieder jaar houdt VVW-duiken een federatieduik in Nederland (Grevelingen) waar alle leden van alle niveau’s voor uitgenodigd worden. Naast de jaarlijkse federatieduik houdt VVW-duiken ook ieder jaar “een zeestage”, in Niolon (Zuid-Frankrijk). Hier worden toekomstige instructeurs gevormd. Enkele maanden hiervoor houden we ook een stage ter voorbereiding op de eigenlijke stage in Frankrijk. Deze worden doorgaans georganiseerd in het Zilvermeer (Mol).
Zijn er nog andere koepelorganisaties voor duiken in België?
In België heb je als grootste federatie het “NELOS” die net als VVW-duiken Vlaamstalige duikclubs herbergt. Naast NELOS heb je het “LIFRAS” die als tegenhanger van NELOS de Franstalige clubs herbergt. Uiteindelijk zijn NELOS en LIFRAS en VVW ondergebracht onder dezelfde koepel, genaamd “BEFOS”. Toch behoudt iedere federatie zijn eigen identiteit.
Het verschil in opleiding tussen de federaties is dat de filosofie en bepaalde accenten in de opleiding anders liggen, maar uiteindelijk hebben allen hetzelfde doel…..op een veilige manier leren duiken en de duiksport beoefenen.
Kun je wat vertellen over de opleidingen binnen de VVW-Duiken?
De brevettenboom van VVW-duiken bestaat van laag naar hoog uit:
Jeugdopleiding:
• Bellenbrevet
• Trimbrevet
• Scubadoo brevet
Volwassenenopleiding:
• D(uiker) 1 of D(uiker) 1* brevet
• D2 of 2* brevet
• D3 of 3* brevet
• D4 of 4* brevet
• Assistent Instructeur of 1* Ass. Instr.
• Instructeur 2*
• Instructeur 2* – Instructor Trainer
• Instructeur 3* – Master Instructor (Docent)
Je bepaalt zelf de snelheid waarmee je het brevet behaalt. Wanneer je intensief, veel tijd en energie in je opleiding steekt, kan je in relatief korte termijn een brevet behalen. Het is een continue opbouwen van vaardigheden.
Een opleiding bestaat uit drie gedeelten. Een theoretische gedeelte die doorgaans gegeven wordt in een leslokaal. Tegelijkertijd worden er praktische vaardigheden aangeleerd in het zwembad om tenslotte de vaardigheden verder te verfijnen in open water. De uiteindelijke doelstelling is al de aangeleerde vaardigheden te kunnen aantonen in open water. Nadat je deze drie modules dus met succes hebt doorlopen wordt je brevet gehomologeerd.
Vanaf Duiker 3* kan je je inschrijven om deel te nemen aan een “Instructeur Kwalificatie Proef”. Wanneer je daarin slaagt staat de deur open voor de verdere Instructeursopleiding.
Is België eigenlijk een duikland?
Ik schat dat er in België ongeveer 20.000 duikers zijn. In een klein landje is dat best veel.
Qua faciliteiten denk ik dat de duikclubs ruim verdeeld zijn over het hele land. Er zijn ook genoeg duikplekken, de Noordzee, de ondergelopen steengroeves (vooral in Wallonië) en de zoetwaterplassen (Vlaanderen en Wallonië).
In België kan je ook aan grotduiken doen, maar dat is een gesloten wereld. Je krijgt daar enkel toegang en informatie over wanneer je echt een opleiding grotduiken hebt gedaan. Dit is begrijpelijk gezien de speciale vaardigheden die je daarvoor moet aanleren.
Hoe zijn de condities over het algemeen om te duiken in België?
Tja, we hebben hier in België uiteraard geen tropisch klimaat. Het kan er koud of warm zijn, regen en wind of geen van beide. Kortom, een typisch lage landenklimaat. Het bodemtype is in de steengroeves een mengeling van rotsblokken, grind of zand. Het bodemtype in de binnenmeren bestaat hoofdzakelijk uit zand. Met golven en stroming hoef je hier in België geen rekening te houden, tenzij je op de Noordzee gaat duiken. Alle binnenwateren beschikken over het algemeen over goede in- en uitstapmogelijkheden.
In België kun je ook duiken in (oude) steengroeven. Kun je daar wat meer over vertellen?
Ik schat dat er in België een 15-tal steengroeven bestaan waar je mag en kan duiken. Er zijn er meer maar daar mag niet meer gedoken worden. Menige groeve werd gesloten uit veiligheidsoverwegingen, meestal na dodelijke duikongevallen. Duiken in steengroeven houdt immers enkele gevaren in. Globaal genomen zijn steengroeven “zeer” diep en is het er donker. Bijkomend, zowel in de zomer en winter is het water er ook nog eens zeer koud. Ook dient men rekening te houden met menig obstakel, zoals ijzeren baren, losliggende rotsblokken en achtergebleven werktuigen.
Maar wie een goede opleiding heeft genoten en rekening houdt met deze omstandigheden kan mooie en veilige duiken in steengroeven maken. Steengroeven staan er namelijk bekend om het grote arsenaal aan zoetwatervissen dat ze herbergen. Je vindt er steur, zeelt, karper, voorn, snoek, snoekbaars, gewone baarsjes, paling, zoetwaterkreeft, zoetwatermossel en verschillende soorten zoetwaterplanten en zoetwatersponzen. Een waar aquarium dus….
Wat vind jij de mooiste plekken om te duiken in België?
Van de steengroeven kies ik “de Barges” in Doornik, “La Gombe” nabij Luik en “Vodelée” tussen Philippeville en Givet. Deze drie steengroeves hebben tamelijk helder water, dus goede zichtbaarheid en herbergen een variëteit aan flora en fauna.
Als zoetwaterput kies ik de “Barrage d’Eau d’Heure”, nabij Philippeville en de “Put van Ekeren” nabij Antwerpen. Barrage d’Eau d’Heure is een merenstelsel die dient voor de stroomvoorziening in de regio. Men kan duiken in het bovenste meer. Verschillende attributen zijn afgezonken als curiositeit, zoals een bus en een helikopter. Het is er rijk aan vis, vooral snoek en snoekbaars. Soms komt men er ook wel forel tegen. De Put van Ekeren blinkt uit door zijn verscheidenheid aan flora en fauna. Teveel om op te noemen. Daarnaast hebben ze er ook een reeks beelden in geplaatst. In beide duikplaatsen is de zichtbaarheid zeer goed door het heldere water. Beide zijn ook zeer geschikt om naartoe te gaan met beginnende duikers.
Hebben je tot slot nog wat tips voor de beginnende duiker?
Volhouden, genieten, maar vooral ook zorg dragen voor deze al dan niet “natuurlijke” rijkdommen, zodat ook de komende generaties er evenveel plezier aan zullen beleven.
Nuttige links:
BEFOS (Belgische Duikfederatie)
Informatie over duiklocaties in België:
Domein Muisbroek of Put van Ekeren
Barrage d’Eau d’Heure
Barges
Vodelée
La Gombe