Duikfysiologie – de effecten van duiken

De effecten van duiken op het menselijk lichaam kunnen groot zijn. Bij de duiktechnieken heb je al kunnen lezen dat je je oren moet klaren om het drukverschil tussen het binnenoor en de omgevingsdruk op te heffen. Doe je dit niet, of lukt dit niet dan kan je trommelvlies scheuren. Op de pagina over duikfysica kun je meer lezen over de achtergronden van de natuurkundige verschijnselen die de effecten van duiken op je lichaam veroorzaken.  Hier heb je wellicht al gelezen dat de werking van onze zintuigen verandert in het water en door het duiken.

Effecten van duiken op de zintuigen
  • reuk: je kunt onder water niet ruiken (behalve gasbellen).
  • gehoor: geluiden worden gedempt onder water. Je hoort geen hoge tonen en je kunt niet bepalen uit welke richting geluid afkomstig is.
  • zien (met duikbril):  voorwerpen lijken groter en dichterbij
  • proeven: zou ik niet doen :-), maar verandert in principe niet
  • voelen: verandert in principe niet, afhankelijk van materiaal
Effecten van duiken op de lichaamstemperatuur

in principe heeft ons lichaam een vast temperatuur van ongeveer 37 graden Celsius. De huid is heel belangrijk in het regelen van de lichaamstemperatuur. Als we het koud krijgen dan worden de belangrijke delen van ons lichaam (romp) op temperatuur gehouden en koelen de overige delen als eerste af (handen, voeten, armen en benen). Onze temperatuurregeling is echter ingesteld op lucht en niet op water. Water geleidt warmte veel beter dan lucht. Zeker als het water ook nog langs ons lichaam glijdt. Daardoor koelen we in het water veel sneller af. De snelheid waarmee dit gebeurt is natuurlijk afhankelijk van de watertemperatuur.  Daarnaast zijn factoren als lichaamsbouw (omvang en vet) en mate van inspanning van belang.

effecten van duiken in koud water op je lichaamtemperatuur zijn groot bij ijsduiken
Het duiken in koud water brengt extra risico’s met zich mee

Een duikpak biedt bescherming tegen onderkoeling. Hoe kouder het water en hoe langer je in het water blijft, des te dikker duikpak je nodig hebt. Maar ook met een duikpak aan kun je onderkoeld raken. Bij onderkoeling zakt de lichaamstemperatuur onder de 35 graden Celsius. Je gaat eerst rillen, krijgt kippenvel en krijgt een snellere hartslag. Daarna wordt je juist suffer, je hartslag daalt en je ademhaling gaat langzamer. Raak je onderkoeld, breek dan altijd je duik (of snorkelavontuur) voortijdig af! Het duiken met een droogpak vergt overigens ook bepaalde vaardigheden. Die leer je tijdens de specialisatie droogpakduiken. Het duiken in (onder) het ijs leer je tijdens de specialisatie ijsduiken.

Decompressie

Op de pagina over duikfysica heb je al kunnen lezen dat gassen oplossen in vloeistoffen. Aangezien ons lichaam voor een groot deel uit vloeistof bestaat en de lucht die we inademen gassen bevat is dit verschijnsel een van de belangrijkste effecten van duiken op ons lichaam.

De lucht die wie inademen tijdens het duiken bestaat voor een deel uit stikstof. Verblijven we een (lange) periode onder een bepaalde (hogere) druk dan gaat het stikstof zich oplossen in ons bloed, vet en weefsels. Hoe hoger de druk (hoe dieper we duiken) des te meer stikstof lost er op. Dat kan met name gevaarlijk zijn als we ons weer naar een lagere druk begeven (stijgen). Het stikstof komt dan namelijk weer vrij. Als dat te snel gebeurt dan kunnen de stikstofgassen niet worden afgevoerd via de longen.Het gevolg is dat er gasbellen ontstaan in bijvoorbeeld je bloedvaten of spierweefsels. Dat kan leiden tot allerlei lichamelijke klachten (en zelfs tot acuut overlijden).

Het optreden van deze lichamelijke klachten wordt ook wel decompressieziekte of caissonziekte genoemd. Het plannen van je duik met behulp van duiktabellen of een duikcomputer helpt je om dit te voorkomen! Begin je met duiken dan zul je overigens leren om binnen de nultijden te blijven. Wil je langer en dieper duiken dan is volgen van een specialisatie decrompressieduiken aan te raden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.